orzeczenie nsa

Orzeczenia NSA

Naczelny Sąd Administracyjny może pochwalić się już ćwierćwieczem swego istnienia. Jednakże w porównaniu z istniejącym na ziemiach polskich od XVIII i XIX w. sądownictwem administracyjnym, nie jest to aż tak wiele. Kluczowym w historii sadownictwa stał się rok 1807, kiedy to powstała Rada Stanu Księstwa Warszawskiego, przypominająca francuską koncepcję sądu administracyjnego. 25 lat NSA to w każdym bądź razie wiek godny należytego uczczenia i respektu. Jego poprzednik – „Najwyższy Trybunał Administracyjny II RP” z racji zmiennych kolei politycznych dziejów europy, sprawował swą godną funkcję niecałe 17 lat.

Prawo a także sprawiedliwość jako kolebka dobrych rządów, pokoju społecznego i sprawnego państwa, towarzyszą nam od dawien dawna. Opus iustitiae pax- właściwie ukształtowany wymiar sprawiedliwości to gwarancja pokojowych stosunków pomiędzy państwem a obywatelami, nie zaś opartych na przemocy czy konflikcie.
Zgodnie z zasadą: Princeps legibus absolutus est (Corpus lustinianum) nasi przeszli monarchowie, przez liczne stulecia dążyli do związania poddanych prawem, często jakże surowym. Sami jednak tym prawem nie chcieli wiązać siebie ani tym bardziej mu podlegać. Już okresie I Rzeczypospolitej, gdzie panowała demokracja szlachecka, obawiano się absolutystycznego oblicza państwa i jego administracji. Podkreślano, że to prawo a nie król sprawuje rządy w państwie (Non Rex sed Lex regnat).
31 stycznia 1980 roku Sejm zmienił ustawę – Kodeks postępowania administracyjnego a także uchwalił ustawę o Naczelnym Sądzie Administracyjnym. Dnia 1 września 1980 roku powstał Naczelny Sąd Administracyjny. W owych czasach politycznych stanowił on zapowiedź zmian demokratycznych a co najważniejsze przewartościowaniem idei państwa. Tak więc miało powstać prawne państwo demokratyczne, które urzeczywistniałoby zasadę sprawiedliwości społecznej. NSA nie stał bezczynnie pomimo wielu ograniczeń na które natknął się na samym progu działalności pozycji ustrojowej. 15 września 1980 roku, wprowadził do sytemu prawnego wartości praworządności formalnej, a także materialnej.
Kluczową ideą utworzenia tego szczególnego sądu była potrzeba powstania takiego organu kontroli, który w swojej działalności byłby niezależny od pozostałych organów administracji. W ten sposób miał wzmacniać istniejące dotychczas pozostałe formy wewnątrzadministracyjnej kontroli: kontroli społecznej, prokuratorskiej kontroli przestrzegania prawa, oraz instytucji wniosków i skarg jako gwarancja realizacji idei praworządności w stosunkach: obywatel – urząd. Utworzenie sądownictwa administracyjnego dało zwykłemu obywatelowi szereg możliwości, z których najważniejszą jest dokonywanie sprawiedliwej decyzji przez niezawisły sąd. Od tego momentu każdy obywatel ma możliwość stawania przed sądem na zasadzie równy z równym, przez co niewątpliwie może czuć się znacznie bezpieczniej. Zyskał również gwarancję nienaruszalności prawnej.
Naczelny Sad Administracyjny, wraz z powstałymi w 1981 roku zamiejscowymi ośrodkami, był sądem jednoinstancyjnym. Nie posiadał wówczas pełnej samodzielności, ponieważ podlegał nadzorowi judykacyjnemu Sądu Najwyższego. Dnia 2 kwietnia 1997 Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej zapowiedziała wprowadzenie rozwiązań ustrojowych, które dużo lepiej odpowiadały by standardom demokratycznego państwa prawnego – zreformowane, dwuinstancyjne, a przede wszystkim całkowicie samodzielne sądownictwo administracyjne.
W dniach 25 lipca oraz 30 sierpnia 2002 roku Sejm wprowadził ustawy: Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Prawo o ustroju sądów administracyjnych, a także ustawę – Przepisy wprowadzające. Wszystkie ustawy zostały wcielone w życie z 1 stycznia 2004 roku. Od tego momentu Naczelny Sąd Administracyjny a także wojewódzkie sądy administracyjne, stały się całkowicie niezależnym oraz odrębnym segmentem wymiaru sprawiedliwości.
Przez Sąd Najwyższy orzeczenia wydaje się w wielu sprawach, które nie wiążą się z prawem administracyjnym. Uchwały Sądu Najwyższego oraz wyroki SN są ostatecznie.